BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH ĐỊNH CƯ ĐÔ THỊ VÀ NÔNG THÔN VN TRONG ĐÔ THỊ HÓA VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

• Main Author: Thuc, Nguyễn Hồng
• Format: Article
• Published: nhà xuất bản khoa học kỹ thuật 2016
• Subjects: Định cư đô thị; Đô thị hóa; Biển đổi khí hậu
• Online Access: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/10023
• Institution: Vietnam National University, Hanoi

Bài tham luận này nhằm mục đích giới thiệu một số phương pháp tiếp cận, đánh giá tiềm năng, nội lực và mức độ hấp dẫn của đơn vị định cư bằng Phương pháp mô hình hóa và Ecology Footprint, tương ứng với bối cảnh và sức mang sinh thái của môi trường bao chứa. Với các minh họa tại 07 địa điểm định cư đô thị và nông thôn truyền thống tieu biểu ở VN, chúng tôi đã đánh giá toàn diện theo 06 tiêu chí của định cư bền vững và các mối quan hệ giữa các khu cộng cư giữa chúng ( tại các địa điểm nghiên cứu) với bối cảnh phát triển. Bối cảnh lựa chọn là đô thị hóa và biến đổi khí hậu đang tác động ngày một mạnh mẽ lên các thành phố và làng mạc ở VN. Tuy nhiên trong khuôn khổ của tham luận chúng tôi không thể phân tích sâu vào yếu tố biến đổi khí hậu (vốn đăng tải các kịch bản rất phong phú), mà chỉ đi sâu vào phương pháp xây dựng mô hình và các tương tác của nó với bối cảnh biến đổi khí hậu nêu trên. Nghiên cứu lựa chọn các mô hình định cư đô thị và nông thôn bền vững trong sự biến đổi sâu sắc về xã hội hiện nay chính là chìa khóa để thống nhất về phát triển lãnh thổ cấp quốc gia, vùng, miền, đô thị và nông thôn hiện nay. Bởi chỉ có khoa học định cư mới có thể tiếp cận toàn diện mọi mặt tác động trực tiếp đến không gian cư trú của con người VN trên các vùng địa lý, địa giới và xã hội. Kết quả của nghiên cứu định cư góp phần không nhỏ đế xem xét lại các chính sách phát triển một cách bền vững về lãnh thổ, sử dụng tiết kiệm tài nguyên, tận dụng tối đa nguồn lực địa phương,kế thừa kinh nghiệm bản địa và áp dụng những tiến bộ công nghệ mới trong ứng phó biến đổi khí hậu, xây dựng đô thị - nông thôn nhằm phát triển xã hội. Từ kết quả đánh giá tiềm năng phát triển đi đôi với bảo tồn hệ sinh thái, môi trường sống, kết quả của khoa học định cư còn là đầu vào của Qui hoạch kinh tế-xã hội, Qui hoạch sử dụng đất, Qui hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, hạ tầng kỹ thuật, xã hội… do định cư bền vững có tiếng nói chung trong tất cả nội dung của qui hoạch tích hợp ( vốn đang trống vắng ở VN). Lựa chọn tốt các mô hình định cư đô thị và nông thôn cũng chính là đặt ra các vấn đề chung nhất để xác định các định hướng về tổ chức cư trú, sản xuất, hoạt động kinh tế, dịch vụ…cho dân cư một cách bền vững.