Cấu tạo địa chất

• Main Author: Trần, Thanh Hải
• Format: Article
• Language: other
• Published: H. : ĐHQGHN 2017
• Subjects: Phân loại cấu tạo địa chất
• Online Access: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/17986
• Institution: Vietnam National University, Hanoi

Cấu tạo địa chất là đặc điểm hình thái trong đá bao gồm một sự sắp đặt địa chất của các mặt, đường, hoặc thể địa chất trong vỏ Trái Đất có thể nhận dạng và mô tả được. Chúng là một hợp phần cấu thành nên thể địa chất, có thể được hình thành đồng thời với quá trình lắng đọng vật liệu, quá trình thành đá hoặc các quá trình địa chất diễn ra sau khi thể địa chất đã hình thành. Sự tồn tại, hình thái và sự định hướng không gian của các cấu tạo này phản ánh mối quan hệ giữa điều kiện địa chất hình thành chúng hoặc lực biến dạng lên các thể địa chất có trước để tạo thành các cấu tạo mới trong thể địa chất đó. Các cấu tạo địa chất phổ biến như các lớp đá trầm tích [H.1], các đới đứt gãy [H. 2], các khe nứt [H. 3], hay các nếp uốn [H. 4] trong đá là cấu tạo cơ bản của vỏ Trái Đất. Cấu tạo địa chất khống chế hình dạng mặt đất, xác định mức độ của tai biến trượt lở, vận chuyển các đá cổ từ dưới sâu lên mặt đất hoăc ngược lại, vùi lấp các đá trẻ xuống sâu, tích trữ dầu mỏ và khí đốt thiên nhiên, làm dịch chuyển các địa khối khi bị động đất và dẫn các dung dịch trong đá đến nơi tích tụ thuận lợi để tạo các mỏ khoáng như vàng, bạc...Một số loại cấu tạo địa chất hình thành cùng với quá trình lắng đọng vật liệu trầm tích, phun trào hoặc xâm nhập của magma trên hoặc trong lòng đất. Nhiều cấu tạo địa chất khác như nếp uốn hay đứt gãy, khe nứt thường được hình thành do sự biến dạng của thể địa chất khi chịu tác động của các lực sinh ra bởi sự tương tác của các địa mảng khi chúng tiến đến gần nhau hoặc đi ra xa nhau, hoặc các lực yếu hơn như là trọng lực. Sự am hiểu về các cấu tạo địa chất tạo nên vỏ Trái Đất sẽ giúp ta xác định được khi nào và ở đâu thì vỏ Trái Đất trải qua các vận động căng giãn hoặc nén ép, các địa khối hội nhập lại với nhau hoặc vỏ Trái Đất bị dập vỡ do căng giãn. Nghiên cứu các cấu tạo địa chất liên quan tới việc nhận dạng, phân loại và thu thập đầy đủ các thông tin về sự định hướng của các đường hoặc các mặt trong thân đá để xác định chính xác hình thái không gian 3 chiều của vỏ Trái Đất bị biến dạng