Bộ luật Hồng Đức – nội dung cơ bản và giá trị đương đại

• Main Author: Đặng, Thị Hải Hằng
• Format: Theses and Dissertations
• Language: other
• Published: Đại học Quốc gia Hà Nội 2016
• Subjects: Luật Hồng Đức; Pháp luật Việt Nam; Lịch sử nhà nước; Bộ luật
• Online Access: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/6254
• Institution: Vietnam National University, Hanoi

Luận văn nghiên cứu tổng quan về Bộ luật Hồng Đức và đi sâu phân tích một số chế định pháp luật cơ bản và giá trị kế thừa của chúng: quan chế, trách nhiệm quan lại đối với việc thực thi nhiệm vụ, đối với đời sống, quyền lợi của người dân; bảo vệ nhóm xã hội yếu thế; hôn nhân, gia đình và dân sự; thủ tục tố tụng, kỹ thuật pháp lý. - Bộ luật Hồng Đức được xây dựng và hoàn thiện với một trình độ kỹ thuật lập pháp tiến bộ. Bộ luật đã ghi nhận nguyên tắc chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép, nhất là đối với bộ máy nhà nước; ấn định các tiêu chuẩn cụ thể đánh giá năng lực và trình độ của quan lại, đưa ra rất nhiều hạn chế đối với hành vi lạm quyền của quan lại; tôn trọng pháp luật, đồng thời giải quyết một cách hợp lý mối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức và phong tục tập quán; bảo vệ các quyền lợi của người phụ nữ và những quyền cơ bản của con người, nhất là những người yếu thế, nghèo khổ. Bộ luật Hồng Đức thời vua Lê Thánh Tông đóng vai trò là một công cụ vô cùng quan trọng để quản lý đất nước, điều hành bộ máy nhà nước, giữ gìn kỷ cương phép nước, kiểm soát quyền lực và ngăn chặn nạn tham nhũng, lạm quyền. Các giá trị tư tưởng tiến bộ của Bộ luật đến nay vẫn còn nhiều ý nghĩa trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một tổ chức nhà nước giới hạn quyền lực của chính quyền bằng pháp luật để đảm bảo các quyền con người, một nhà nước của dân, do dân và vì dân, một xã hội phát triển công bằng, dân chủ, văn minh. Ở đó quyền con người được tôn trọng, bảo đảm; Pháp luật được phát triển hoàn thiện, tạo lập tinh thần thượng tôn pháp luật trong hành xử quyền lực; Hoàn thiện cơ chế giám sát quyền lực; Đưa pháp luật vào đời sống, tạo lập thói quen sử dụng pháp luật của người dân; coi Tòa án như một công cụ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi công dân.