Thi hành các quy định về khoa học, công nghệ trong Hiến pháp 2013

• Main Author: Phạm, Thị Huệ
• Other Authors: Hội thảo Khoa học Đánh giá 5 năm thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 : Hà Nội, 9/2018
• Format: Conference or Workshop Item
• Language: Vietnamese
• Published: Đại học Quốc gia Hà Nội 2020
• Subjects: Hiến pháp 2013; Luật hiến pháp; Thi hành hiến pháp; Khoa học và Công nghệ; Luật Khoa học và Công nghệ; Pháp luật Việt Nam
• Online Access: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/94831
• Institution: Vietnam National University, Hanoi

Trong những năm qua, khoa học và công nghệ luôn là vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm đặc biệt. Thông qua việc ban hành nhiều chính sách, định hướng phát triển chiến lược quan trọng cho nền khoa học, công nghệ Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã đặt nền móng cho sự phát triển, sáng tạo để phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển chung của đất nước. Trước những yêu cầu, đòi hỏi phát triển khoa học và công nghệ trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phát triển đất nước giai đoạn bùng nổ của cách mạng công nghiệp 4.0, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 418/QĐ-TTg ngày 11/4/2012 phê duyệt Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020. Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI) đã ban hành Nghị quyết “Nâng cao chất lượng, hiệu quả nghiên cứu khoa học, công nghệ”, trong đó, xác định rõ: Đảng và Nhà nước có trách nhiệm và chính sách đặc biệt để phát triển, trọng dụng và phát huy tiềm năng sáng tạo của đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ để khoa học và công nghệ thực sự là động lực then chốt, là lực lượng sản xuất trực tiếp. Con người phải được tự do nghiên cứu khoa học, tự do tìm tòi, suy nghĩ để đưa ra các phát minh, sáng chế, sáng kiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất… tạo ra các sản phẩm công nghệ, công trình khoa học. Nhằm tạo cơ sở pháp lý để phát huy vai trò, tiềm năng của khoa học, công nghệ, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 28-11-2013 (Hiến pháp 2013) đã có rất nhiều điểm mới, đặc biệt là nội dung về khoa học và công nghệ được quy định tại Chương III và các chương có liên quan khoa học và công nghệ. Hiếp pháp 2013 đã hiến định nhiều chủ trương, đường lối của Đảng trong tình hình mới, tiếp tục khẳng định Khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu cùng với giáo dục và đào tạo, đã xác định vị trí, vai trò quan trọng của KH&CN đối với yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh, phát triển đất nước nhanh và bền vững. Bằng quy định mới trong Hiến pháp 2013, KH&CN từ vị thế giữ vai trò then chốt, là động lực thúc đẩy phát triển đất nước (Hiến pháp năm 1992) lên phát triển vị trí là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển KT-XH của đất nước. Ðây là cơ sở hiến định, là bảo đảm về mặt chính trị - pháp lý để phát triển kinh tế - xã hội của nước ta trong thời kỳ mới.