Đánh giá tài nguyên đất nông nghiệp, đề xuất mô hình sử dụng đất nông nghiệp với một số cây trồng có hiệu quả kinh tế và bền vững về môi trường trên địa bàn tỉnh Sơn La

• Main Author: Phan, Bá Học
• Other Authors: Nguyễn, Xuân Hải
• Format: Dissertation
• Language: Vietnamese
• Published: Đại học Quốc Gia Hà Nội 2020
• Subjects: Tài nguyên đất nông nghiệp; Sử dụng đất nông nghiệp; Bảo vệ môi trường; Phát triển bền vững
• Online Access: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/95299
• Institution: Vietnam National University, Hanoi

Trong vài thập kỷ trở lại đây, sự gia tăng dân số của thế giới đã thúc đẩy nhu cầu ngày càng lớn về lượng thực và thực phẩm. Song song với sự phát triển dân số là sự phát triển về kinh tế, khoa học kỹ thuật. Để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao, nhiều hoạt động của con người đã gây ảnh hưởng đến môi trường và các nguồn tài nguyên đất đai, một dạng tài nguyên không tái tạo được. Do đó, việc đánh giá tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở cho việc sử dụng hợp lý, hiệu quả và phát triển bền vững là một nhiệm vụ khó khăn trong giai đoạn hiện nay. Sơn La là tỉnh miền núi Tây Bắc Việt Nam, có tổng diện tích tự nhiên 1.412.349 ha, bằng 4,28% tổng diện tích tự nhiên toàn quốc (Cục Thống kê tỉnh Sơn La, 2018 [8]. Phần lớn diện tích Sơn La có độ dốc lớn, địa hình hiểm trở và chia cắt, khí hậu của vùng có lượng mưa lớn lại tập trung vào những tháng nhất định, kỹ thuật canh tác còn lạc hậu như đốt nương làm rẫy, phá rừng trồng những cây có độ che phủ thấp như ngô, lúa nương, đời sống thấp, hệ sinh thái nông nghiệp mong manh. Hiện nay đang phải đối mặt với các thách thức với các vấn đề môi trường đất do biến đổi khí hậu, do xói mòn, rửa trôi, đất trượt, sạt lở, lũ quét, khô hạn, đất chua dần, mất chất hữu cơ, giảm độ phì và mất dần khả năng cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng nông nghiệp. Đây là hậu quả của sự tàn phá rừng, tăng dân số, lạm dụng cơ giới hóa và chăn thả quá mức, độc canh, quảng canh và du canh ở vùng núi Tây Bắc nước ta. Suy thoái và ô nhiễm tài nguyên đất, việc bố trí sản xuất nông nghiệp trên đất này hết sức khó khăn. Sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả và bền vững ở địa bàn nghiên cứu là yêu cầu cấp thiết và có tính thời sự, góp phần đảm bảo an ninh lương thực, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường – ngôi nhà chung mà 12 dân tộc anh em đang sinh sống. Một trong các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu trên là nghiên cứu đề tài: “Đánh giá tài nguyên đất nông nghiệp, đề xuất mô hình sử dụng đất nông nghiệp với một số cây trồng có hiệu quả kinh tế và bền vững về môi trường trên địa bàn tỉnh Sơn La”, nhằm mục đích đánh giá được chất lượng đất, các tổn thương tài nguyên đất nông nghiệp tỉnh Sơn La làm cơ sở đề xuất chuyển đổi cơ cấu cây trồng thích hợp tăng hiệu quả, tạo sinh kế bền vững, hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung góp phần giảm thiểu tác động của thiên tai và ổn định cư dân của vùng.