Pakamtan pangisalba: Kaso ng wikang Bolinao sa bayan ng Anda, Pangasinan

• Main Author: Atezora, Ryan Collado
• Format: text
• Language: Filipino
• Published: Animo Repository 2018
• Subjects: Bolinao dialect; Philippines > Languages; Philippine languages; Other Languages, Societies, and Cultures
• Online Access: https://animorepository.dlsu.edu.ph/etd_doctoral/560
• Institution: De La Salle University

Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa kalagayan ng wikang Bolinao sa bayan ng Anda, Pangasinan. Layunin nito na: (1) matukoy ang sitwasyon ng paka’mët ng wikang Bolinao sa Anda, Pangasinan (2) mailahad ang mga hakbang na ginagawa ng bawat domeyn upang maisalba ang wikang Bolinao at masuri ang kasapatan ng mga hakbang na ito at (3) makapaglahad ng mga programa/gawain na maaaring gawin upang matugunan ang suliranin ng paka’mët ng wikang Bolinao. Upang matiyak ang aktuwal na kalagayan ng wikang Bolinao ay namili ng limang domeyn mula sa teoryang language domains ni Sibayan. Gumamit ng sarbey ang mananaliksik upang matukoy ang mga wikang ginagamit ng mga taga-Anda sa bawat domeyn ng pag-aaral at makita kung pang-ilang wika na lamang ang Bolinao. Samantala upang matukoy naman ang sitwasyon ng paka’mët at ang ginagawang pagsalba sa wikang Bolinao ay nagsagawa rin ng panayam sa mga pangunahing informant sa bawat domeyn. Gamit ang Language Vitality and Endangerment (LVE) ng UNESCO ay nataya ang kalagayan ng Bolinao, ang saloobin at suporta ng mga gumagamit nito at ng pamahalaan, at maging ang antas ng pagdodokumento sa naturang wika. Sa pangkalahatan, napatunayan sa pagaaral na ang wikang Bolinao ay totoong nasa antas na ng panganganib sapagkat sa loob pa lamang ng tahanan ay Tagalog na ang itinuturo ng mga magulang sa kanilang mga anak at Tagalog rin ang pangunahing wikang ginagamit sa mga domeyn ng relihiyon, lokal na pamahalaan, edukasyon at lokal na industriya at komersyo. Bagama't mayroong mga hakbang na ginagawa ang bawat domeyn maliban sa lokal na industriya at komersyo sa pagliligtas ng kanilang wika ay nananatiling hindi ito sapat upang maisalba ang Bolinao. Nabuo ang Modelong Tulay-Wika sa Pagsalba ng Wika na magagamit na batayan sa pagliligtas ng Wikang Bolinao. Naglatag din ng mga hakbang tungo sa pagbuo ng programa sa pagsalba ng wikang ito sa iba't ibang domeyn sa bayan ng Anda.