Buyo, buyong at bae: Ang pagnganganga sa mga epikong Filipino

• Main Author: Ubaldo, Lars Raymund C.
• Format: text
• Published: Animo Repository 2011
• Subjects: Epic poetry, Philippine; Folklore—Philippines; Philippine literature; Betel chewing—Philippines; Folklore
• Online Access: https://animorepository.dlsu.edu.ph/faculty_research/12638
• Institution: De La Salle University

Gamit ang mga epikong Aliguyon ng mga Ifugao, Lam-ang ng mga Ilokano, Humadapnon ng mga Sulod ng Gitnang Panay, Sandayo ng mga Subanon, Kudaman ng mga Palawan, at Agyu ng mga Manobo, uunawain sa papel na ito ang kultura ng pagnganganga sa iba’t ibang grupong etnolingguwistiko sa Filipinas. Anuman ang kaganapan—pakikidigma, panliligaw, panggagamot, pakikipag-ugnay sa mga yumao o pakikipagkasundo sa kaaway—hindi nawawala sa mga epiko ang nakakatawag-pansing paglalarawan sa pagnganganga. Kakabit din ito ng kuwento ng husay sa pakikidigma ng mga buyung (bayani) at ng kagandahan ng kabinukutan at bae (magagandang dalaga). Para sa papel na ito, apat na magkakaugnay na tema ng pagnganganga sa epiko ang sinalungguhitan dito: una, ang “mahiwagang” katangian ng mga sangkap ng nganga; ikalawa, ang papel ng pagnganganga sa buhay at gawain ng isang mandirigma; ikatlo, ang ginagampanan ng mga kababaihan sa paghahanda ng nganga; at huli, ang mga sinusunod na panuntunan sa pagnganganga.