Ginhawa mula sa patay: Isang pag-aaral sa kahalagahan ng katawan sa bogwa (sekundaryang paglilibing) at pangangayaw sa mga Ifugao at Kankanay

• Main Author: Reyes, Joan Tara
• Format: text
• Published: Animo Repository 2011
• Subjects: Burial—Philippines; Ifugao (Philippine people)—Funeral customs and rites; Kankanay (Philippine people)—Funeral customs and rites; Social and Behavioral Sciences
• Online Access: https://animorepository.dlsu.edu.ph/faculty_research/8771
• Institution: De La Salle University

Isang malawak na tradisyon ang pagsasagawa ng sekundaryang libing sa Pilipinas. Isinasagawa pa rin ito ng ilang mga buhay na katutubong pangkat tulad ng mga Ifugao [Beyer, 1980 at Dulawan, 2001], Salud [Jocano, 1970] at Mangyan [Lopez, 1979]. Maging ang mga sinaunang Pilipino ay kakikitaan ng ganitong kaugalian na makikita sa mga sayt tulad ng Maitum [Dizon at Santiago, 1996], isla ng Banton [Evangelista, 2001] at Calatagan, Batangas [de la Torre, 2008]. Ganunpaman, hindi pa rin malinaw kung ano ang mga paniniwala sa likod ng kaugaliang ito na nagtutulak sa mga tao na isagawa ang metikulosong ritwal na ito. Nilalayon ng papel na ito na makapagbigay ng liwanag ukol sa kahulugan ng sekundaryang paglilibing. Iminumungkahi na kaya isinasagawa ito ay dahil sa matinding pagpapahalaga sa buto ng namatay na siyang makakapagbibigay ng ginhawa sa mga naiwang buhay. Gamit ang mga impormasyon sa kaugalian at kalinangan ng mga Ifugao at Kankanay sa Cordillera sa pagsasagawa nila ng bogwa o sekundaryang paglilibing, makikita ang pagpapahalaga sa katawan particular na sa buto at maging laman ng patay. Makikita rin ang pagpapahalagang ito sa ritwal ng pangangaway na susi sa pag-alam ng kaugnayan ng ginhawa at patay. Makikita sa mga dasal at panaghoy ng mga Ifugao ang matinding kasiyahan o kalungkutan sa tuwing may kayaw. Lubos ang kaligayahan ng mga nakapugot ng ulo dahil sa nakamit na tagumpay at makakamit na kaginhawaan ng pamayanan. Samantalang galit at paghihiganti naman ang nararamdaman ng n alagasang bayan na kinakailangang mamugot din ng ulo upang mabawi ang ginhawang nawala sa kanila. Samakatuwid may ginhawa na mula sa mga patay na siyang nagpapakita ng patuloy na relasyon ng mga buhay at patay.