Buayahon

• Main Author: Leceña, Hannah A.
• Format: text
• Published: Archīum Ateneo 2023
• Subjects: buayahon; autofiction; kuwentong katutubo; tradisyon; balanghitao; albularyo; ritwal
• Online Access: https://archium.ateneo.edu/katipunan/vol11/iss2/15; https://archium.ateneo.edu/context/katipunan/article/1029/viewcontent/Katipunan_2011.2_202023_20__20Lecen_CC_83a_20__20Buayahon.pdf
• Institution: Ateneo De Manila University

Ang akdang “Buayahon” ay isang paggalugad sa posibilidad ng pagkukuwento sa personal na danas tungkol sa isang penomenon, sa anyo ng isang autofiction, gamit ang unang panauhan. Ang autofiction ay isang uri ng maikling kuwentong nagsasalaysay ng naratibong halaw sa totoong buhay. Nangangahulugang ito ay nakaangkla sa realidad at totoong pangyayari hinggil sa buhay ng isang awtor na kaniyang inilalantad sa anyo ng isang kuwento na kakikitaan pa rin ng sariling balangkas, tauhan, may sariling suliranin na kailangang solusyunan, may banghay na sinusunod, at nag-iiwan ng iisang kakintalan. Ang ganitong pag-aakda ay isang uri ng pagtatangkang pagtagpuin ang realidad at posibilidad. Ito ay pagtatagpo ng pagtatago at paglalantad. Pagtatago sa totoong pangyayari sa buhay ng isang tao upang protektahan ang identidad ng mga tao sa kuwento ngunit ito rin ay paglalantad ng katotohanan hinggil sa isang penomenong kagila-gilalas at madalas hindi kapani-paniwala. Layunin nitong sagutin ang mga tanong na: Sino ang buwaya? Ano ang buayahon? Ano ang tunay na kapangyarihan ng mga buwaya sa literal, espiritwal at metapisikal na antas? Sino ang sumumpa at paano ito mababali ng isang buayahon bilang isang taong may sariling hangganan? Tinatangka rin ng akdang ipinta ang kakaibang hulagway ng isang komunidad na naniniwala pa rin sa pamahiin at iba pang maaaring paniwalaan. Ito ay pagsasatitik ng danas ng awtor bilang isang buayahon at pagiging malay sa tunay na gahum ng mga buwaya o balanghitao sa kalibutan na ating ginagalawan, lalo na ang buwayang nakatira sa palad at kapalaran ng tauhan.