Gunita, Pagsusumakit, Pagkilala, Katubusan: Isang Pagbasa't Suri sa Sining ng Desaparesidos ni Lualhati Bautista

• Main Author: San Juan, E., Jr.
• Format: text
• Published: Archīum Ateneo 2024
• Subjects: Batas Militar; desaparesidos; ina; neokolonya; rebolusyon; sakripisyo
• Online Access: https://archium.ateneo.edu/kk/vol1/iss40/4; https://archium.ateneo.edu/context/kk/article/2014/viewcontent/KK_2040_2C_202023_204_20Regular_20section_20__20San_20Juan_20Jr..pdf
• Institution: Ateneo De Manila University

Sinikap ng hermenyutikang suri rito na ilahad ang politikang seksuwal na nakapaloob sa karanasan ng mga aktibista sa panahon ng diktaduryang Marcos at kapaligirang sirkumstansya. Sa sakunang sinapit nila, nakatambad ang barbarikong dahas ng sistemang patriyarko’t piyudal at imperyalismo. Sa paghahanap sa nawalang anak, at nawaglit na pagka-magulang, naisagisag dito ang pinsalang dinanas ng marami, di lamang ang mga desaparesidos. Nakapagitna rin ang dangal ng ama/kalalakihan sa krisis na sumira sa ritwal ng kasal at partido, naipagsanib ang kapalaran ng mamamayan at kapalaran ng bansa. Nalikha sa partikular na danas ang isang pambansang alegorya mula sa testimonya ng mga biktima, kung saan ang trauma o hilakbot ay simbolo ng krisis ng buong bansa. Naging talinghaga ang tungkulin ng gunita sa sitwasyon ng mga anak, na magpapatuloy sa napatid na historya ng mapagpalayang pagpupunyagi— pahiwatig na malulutas ang kontradiksiyon ng panahon at lugar sa kolektibong pagsisikap ng mga salinlahi upang makamit ang pambansang demokrasya at soberanya ng bansa.