การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก

Chiang Mai Medical Journal (Formerly Chiang Mai Medical Bulletin) is an official journal of the Faculty of Medicine, Chiang Mai University. It accepts original papers on clinical and experimental research that are pertinent in the biomedical sciences. The Journal is published 4 issues/year (i.e., Ma...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Rukpong Sanghong, Anuluck Junkum, Wej Choochote, Udom Chaithong, Atchariya Jitpakdi, Doungrat Riyong, Benjawan Pitasawat
Format: บทความวารสาร
Language:English
Published: Faculty of Medicine, Chiang Mai University 2019
Online Access:https://www.tci-thaijo.org/index.php/CMMJ-MedCMJ/article/view/87393/69034
http://cmuir.cmu.ac.th/jspui/handle/6653943832/65167
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Institution: Chiang Mai University
Language: English
id th-cmuir.6653943832-65167
record_format dspace
spelling th-cmuir.6653943832-651672019-05-07T10:02:44Z การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก Repellency screening of herbal products against the dengue fever vector, Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) Rukpong Sanghong Anuluck Junkum Wej Choochote Udom Chaithong Atchariya Jitpakdi Doungrat Riyong Benjawan Pitasawat Chiang Mai Medical Journal (Formerly Chiang Mai Medical Bulletin) is an official journal of the Faculty of Medicine, Chiang Mai University. It accepts original papers on clinical and experimental research that are pertinent in the biomedical sciences. The Journal is published 4 issues/year (i.e., Mar, Jun, Sep, and Dec). วัตถุประสงค์ เพื่อคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพร ได้แก่ น้ํามันหอมระเหย และสารสกัดเอทานอลและเฮกเซนที่เตรียมจากพืชจํานวน 15 ชนิด โดยทดสอบกับยุงลายบ้าน Aedes aegypti พาหะนําโรคไข้เลือดออก วิธีการ การประเมินประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรภายใต้ห้องปฏิบัติการจะทําการ ทดสอบกับอาสาสมัครชายและหญิง ตามวิธีมาตรฐานขององค์การอนามัยโลก (WHO) ในกรงบรรจุยุงลายบ้าน Ae. aegypti ตัวเต็มวัยเพศเมียที่ผ่านการอดอาหารจํานวน 250 ตัว โดยศึกษาเปรียบเทียบกับ สารเคมีไล่ยุง มาตรฐานดีท (DEET) ภายใต้สภาวะเดียวกัน ในการทดลองจะทาสารทดสอบปริมาตร 0.1 มิลลิลิตร ลงบน ผิวหนังด้านหน้าแขนบริเวณระหว่างข้อมือถึงข้อศอกในพื้นที่ขนาด 30 ตารางเซนติเมตร จากนั้นยื่นแขนเข้าไป ในกรงยุงเป็นเวลานาน 3 นาที โดยทําทุก ๆ 30 นาที การทดสอบจะสิ้นสุดลงหากมียุงมากัดในพื้นที่ทดสอบ อย่างน้อย 2 ตัว ภายในเวลา 3 นาที ของแต่ละช่วง หรือกัดครั้งแรกและตามด้วยครั้งที่สองในช่วงเวลาต่อมา ในการทดสอบสารแต่ละชนิดจะใช้อาสาสมัคร 2 คน ทําซ้ําคนละ 2 ครั้ง โดยแต่ละครั้งจะทําคนละวัน ผลการทดลอง DEET และผลิตภัณฑ์สมุนไพรมีประสิทธิภาพสามารถป้องกันยุงกัดได้ในระดับที่แตกต่างกัน ส่วนใหญ่สารสกัดเฮกเซนจะมีประสิทธิภาพสูงกว่าน้ํามันหอมระเหยและสารสกัดเอทานอลที่เตรียมได้จากพืช ชนิดเดียวกัน โดยสารสกัดที่มีประสิทธิภาพสูงสุดคือ สารสกัดเฮกเซนจากเหง้าโกฐหัวบัว (Ligusticum sinense) ที่มีค่ามัธยฐานของระยะเวลาป้องกันยุงกัดเท่ากับ 6.5 (5.0-8.0) ชั่วโมง ซึ่งถือว่ามีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับ DEET ที่มีค่ามัธยฐานของระยะเวลาป้องกันยุงกัดเท่ากับ 6.25 (5.0-6.5) ชั่วโมง ตลอดระยะเวลาที่ทําการ ศึกษาไม่พบอาการผิดปกติของผิวหนัง เช่น ผื่นแดง บวม ระคายเคือง หรืออาการแพ้อื่น ๆ ในอาสาสมัคร ที่ทําการทดสอบ สรุปผลการทดลอง ผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่พิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัด โดยเฉพาะสารสกัด เฮกเซนจากเหง้าโกฐหัวบัวถือเป็นตัวเลือกที่มีศักยภาพสามารถนําไปพัฒนาเป็นสารไล่ยุงธรรมชาติชนิดใหม่ เพื่อ ใช้ทดแทน DEET หรือนําไปใช้ร่วมกับสารเคมีหรือวิธีการอื่น ๆ ในการควบคุมแมลงพาหะแบบบูรณาการ 2019-05-07T10:02:43Z 2019-05-07T10:02:43Z 2014 บทความวารสาร 0125-5983 https://www.tci-thaijo.org/index.php/CMMJ-MedCMJ/article/view/87393/69034 http://cmuir.cmu.ac.th/jspui/handle/6653943832/65167 Eng Faculty of Medicine, Chiang Mai University
institution Chiang Mai University
building Chiang Mai University Library
country Thailand
collection CMU Intellectual Repository
language English
description Chiang Mai Medical Journal (Formerly Chiang Mai Medical Bulletin) is an official journal of the Faculty of Medicine, Chiang Mai University. It accepts original papers on clinical and experimental research that are pertinent in the biomedical sciences. The Journal is published 4 issues/year (i.e., Mar, Jun, Sep, and Dec).
format บทความวารสาร
author Rukpong Sanghong
Anuluck Junkum
Wej Choochote
Udom Chaithong
Atchariya Jitpakdi
Doungrat Riyong
Benjawan Pitasawat
spellingShingle Rukpong Sanghong
Anuluck Junkum
Wej Choochote
Udom Chaithong
Atchariya Jitpakdi
Doungrat Riyong
Benjawan Pitasawat
การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
author_facet Rukpong Sanghong
Anuluck Junkum
Wej Choochote
Udom Chaithong
Atchariya Jitpakdi
Doungrat Riyong
Benjawan Pitasawat
author_sort Rukpong Sanghong
title การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
title_short การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
title_full การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
title_fullStr การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
title_full_unstemmed การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
title_sort การคัดกรองประสิทธิภาพในการป้องกันยุงกัดของผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อยุงลายบ้าน aedes aegypti (diptera: culicidae) พาหะนําโรคไข้เลือดออก
publisher Faculty of Medicine, Chiang Mai University
publishDate 2019
url https://www.tci-thaijo.org/index.php/CMMJ-MedCMJ/article/view/87393/69034
http://cmuir.cmu.ac.th/jspui/handle/6653943832/65167
_version_ 1681426218273996800